O Tribunal Superior de Xustiza de Cantabria ten o seu antecedente inmediato nas antigas Audiencias Territoriais nacidas coa Constitución de 1812, o texto legal que é a pedra angular da arquitectura xurídica española. A Carta Magna xurdida das Cortes de Cádiz outorgoulles ás Audiencias Territoriais a competencia das causas civís e penais no territorio baixo a súa influencia.

Por vez primeira, establecíanse as bases para que os xuíces exercesen con independencia. Os xuíces tiñan a función exclusiva de xulgar e facer cumprir o xulgado e impedíaselle ás Cortes ou ao Rei o exercicio de funcións xurisdicionais, así como a potestade de arquivar causas pendentes ou abrir xuízos fenecidos.

Houbo que esperar ata 1835 para que visen a luz as Ordenanzas das Audiencias. Foron uns documentos esenciais que dividiron as Audiencias en tres Salas distintas con diferentes competencias xurisdicionais: dúas Salas do Civil e unha Sala do Penal.

Esta organización xudicial foi respectada pola Lei Orgánica do Poder Xudicial de 1870 e, en esencia, consérvase aínda, coa salvidade das xurisdicións que foron incorporándose polo transcurso do tempo e a evolución da sociedade.

Os Tribunais Superiores de Xustiza, coa súa conformación e demarcación territorial actual, xorden da planta creada no artigo 26 da Lei Orgánica do Poder Xudicial de 1985. Constituíronse o 23 de maio de 1989.

Atrás quedaron as antigas Audiencias Territoriais, dándose así paso a un modelo xudicial que comprendía o mapa autonómico e adaptado ás esixencias da Constitución de 1978.

Os Tribunais Superiores culminan desta forma a España das Autonomías, aínda que se configuran como Poder do Estado non descentralizado, dependentes do Consello Xeral do Poder Xudicial, fronte aos poderes Executivo e Lexislativo que si teñen a súa versión autonómica.

Antes da existencia do Tribunal Superior de Xustiza de Cantabria, a Audiencia Provincial de Santander (hoxe Audiencia Provincial de Cantabria) era o máximo órgano da provincia e dependía da Audiencia Territorial de Burgos. A Audiencia Provincial tiña a súa sede na Calle Alta de Santander.

Coa creación do Tribunal Superior de Xustiza, decídese acondicionar o antigo convento das monxas Salesas da Avenida de Pedro San Martín como sede do alto tribunal, no que tamén se instala a Audiencia Provincial.

Dende a súa creación, o Tribunal Superior de Xustiza de Cantabria tivo tres presidentes: Claudio Movilla, que o foi dende a súa creación ata xaneiro de 1997; Francisco Javier Sánchez Pego, que accedeu ao cargo en marzo dese mesmo ano e o abandonou en setembro de 2004, e César Tolosa Tribiño, actual presidente dende decembro de 2004.