Kataluniako Justizia Auzitegi Gorenak bere berehalako aurrekaria du 1812garren urteko Konstituzioarekin, zein arkitektura juridiko espainiarraren euskarria den legezko testua baita, jaiotako antzinako Lurralde Entzutegietan.

Lehenengo aldiz, epaileak independentziarekin jarduteko oinarriak ezartzen ziren. Epaileek epaitzeko eta epaitutakoa betearazteko funtzio esklusiboa zeukaten eta Gorteei edo Erregeari galarazten zitzaien funtzio jurisdikzionalen jardutea, baita egiteke dauden kausak artxibatzeko edo itxitako epaiketak irekitzeko ahalmena ere.

1835garren urtera arte itxaron behar izan zen Entzutegien Ordenantzek argia ikusteko. Eskuduntza jurisdikzional desberdinetako hiru Areto ezberdinetan Entzutegiak zatitu zituzten ezinbesteko dokumentu batzuk izan ziren: Zibilari buruzko bi areto eta Penalari buruzko bat.

Organizazio judizial hau 1870garren urteko Botere Judizialaren Lege Organikoagatik errespetatua izan zen eta funtsean kontserbatzen da oraindik, denboraren joateagatik eta gizartearen eboluzioagatik gehitzen joan diren jurisdikzioen salbuespenarekin.

Justizia Auzitegi Gorenak, hauen oraingo lurralde konformazio eta mugatzearekin, 1985garren urteko Botere Judizialaren Lege Organikoaren 26garren artikuluan sortutako plantatik ateratzen dira. 1989garren urteko maiatzak 23an eratu ziren.

Atzean geratu ziren antzinako Lurralde Entzutegiak, mapa autonomikoa hartzen zuen eta 1978garren urteko Konstituzioaren eskaeretara egokitutako modelo judizial bati bidea emanez.

Era honetan Auzitegi Gorenek Autonomien Espainia burutzen dute, nahiz eta ez deszentralizatutako Estatuaren Botere bezala konfiguratu, Botere Judizialaren Kontseilu Nagusiaren menpekoak, haien bertsio autonomikoa daukaten botere Exekutibo eta Legegilearen aurrean.

Kataluniako Justizia Auzitegi Nagusia 1989ko maiatzaren 23an eratu zen, eta bere lehenengo presidentea Jose Antonio Somalo izan zen.

JUSTIZIA JAUREGIAREN HISTORIA

Organo judizial guztiak bere baitan biltzen zituen Justizia Jauregi bat eraikitzeko ideia 1879an sortu zen, Bartzelonako Udalak eraikin hau burutzeko proiektuaren ekimena bultzatu zuenean. Hasiera batean aukeratu zuten kokalekua beste bat izan bazen ere, espazio falta zela eta, Bartzelonako Garaipenaren Arkutik gertu eraikitzea erabaki zuten. Ideia nagusia honako hauxe zen: beharrezkoa zen epaitegiak eta Auzitegia kabitzeko adinako eraikin handia egitea. Eraikuntza lanak koordinatzeko batzorde bat izendatu zen. Honako hauek osatzen zuten aipaturiko batzordea: Francesc Rius i Taulet hiriko alkateak, alkateordeek eta diputazioko presidenteak. Batzorde honek Josep Domènech i Estapà eta Enric Sagnier i Villavecchia arkitektoen ardurapean utzi zuen proiektu arkitektonikoa. Lehenengo harria 1887ko ekainaren 11an jarri zen.

XIX. mende amaierako garai hartan eraikinaren barruan barrutiko epaitegiak, lehenengo instantziako epaitegiak, Auzitegia eta baimentzeak sartzea aurreikusten zen.

Barrutiko Epaitegietan epailearentzako, idazkarientzako, ofizialentzako eta fiskalentzako bulegoak zeuden, eta baita interesdunentzako eta lekukoentzako gelaurreak ere. Horiez gain, honako hauek ere bazeuden: fiskalentzako bulegoak, epaitegi bakoitzarentzako 5 idazmahai eta lekukoentzako, auzitegi-medikuentzako eta abokatuentzako sala. 

Audientzian honako sala hauek aurreikusten ziren: auzi zibileko sala bi, auzi kriminaletarako lau sala, osoko bilkuretarako sala bat, zortzi idazkaritza, ofizialentzako bulegoak, gobernu idazkaritza, lekukoen, presoen eta prokuradoreen salak, abokatuen kapen (togak) sala, fiskalen sala, prentsa, artxibo eta liburutegi sala, eta presidentearentzako, idazkariarentzako eta bestelako salentzako pisuak. 

Lehenengo harria jarri zenetik hogei urte baino gehiago igaro zirenean amaitu ziren Justizia Jauregiaren eraikuntza lanak, 1908ko ekainaren 11an. Orduan Auzitegiko presidente zen Buenaventura Muñozen esfortzuari esker izan zen, bera izan baitzen Justizia Jauregiaren eraikuntza eta apainketa lanak bukatzeko gehien esku hartu zuen pertsona. Maria Teresa eta Fernando infanteek inauguratu zuten Justizia Jauregia.