A vixésimo primeira edición da Escola de Verán do Poder Xudicial clausurouse hoxe no pazo de Mariñán (A Coruña). Este ano os cursos centráronse no fenómeno da violencia, estudada e analizada desde diferentes puntos de vista, non só desde o xudicial. Os vogais do CXPX Juan Manuel Fernández Martínez e Álvaro Cuesta Martínez foron os encargados da dirección académica da Escola.

O delegado do Goberno na Comunidad de Madrid, José Manuel Rodríguez Uribes, quen durante anos foi director xeral de apoio a vítimas do terrorismo no Goberno de España, analizou durante a sesión de hoxe a evolución do tratamento e do recoñecemento ás vítimas do terrorismo. Así, indicou que os primeiros anos, “chamados de chumbo”, caracterizáronse por “a invisibilidade, mentres que hoxe é o tempo dos dereitos das vítimas”.

O relator subliñou que os cinco “grandes principios” que inspiran os dereitos das vítimas do terrorismo e de violacións de dereitos humanos son: memoria, verdade, xustiza, reparación e garantía de non repetición. Rodríguez explicou os dereitos que se derivan de cada un deles e insistiu na importancia da memoria. “É necesario que as sociedades non perdan de vista ás persoas que sufriron inxustamente”, destacou. Na súa reflexión final fixo referencia a dúas citas: “Os pobos que esquecen a súa historia están condenados a repetila” (Santayana) e “Se o eco da voz das vítimas se debilita, pereceremos como sociedade” (Paul Éluard).

A vítima de ETA e avogado conselleiro adxunto á Presidencia do Consello Xeral da Avogacía Española, Javier Caballero Martínez, ofreceu aos asistentes durante a última conferencia da xornada unha visión persoal e xurídica sobre o terrorismo etarra. O letrado enxalzou o papel do Estado de Dereito e dos xuíces. “Puidemos mirar cara adiante e integrar o que nos pasou polo apoio da sociedade, pero tamén pola confianza en que a Xustiza estaba a facer o seu traballo”, subliñou.

Caballero insistiu en que o Dereito Penal ten “que mirar polos dereitos dos acusados”, pero advertiu de que “non pode perder de vista a súa finalidade fundamental de protexer á sociedade e, por tanto, ás vítimas, que foron e son as grandes esquecidas”.

A escritora Espido Freire foi a encargada de inaugurar a xornada cunha reflexión sobre como os perfís que hoxe consideramos tóxicos ou malignos están reflectidos e retratados na narrativa clásica e popular. Co seu ensaio Os malos do conto como punto de partida, a escritora tratou o tema do mal e a violencia na literatura e, por extensión, nos medios que narran historias, como o cinema, a televisión ou os videoxogos.

“O gran problema para atopar referentes e ofrecerllos aos mozos é que iso supón un dobre esforzo; o de manter as historias que son válidas, e o de elaborar historias novas con personaxes novos, pero os vellos e daniños resístense a morrer, precisamente porque son vellos e daniños”, sinalou Freire.