Estes xulgados entraron en funcionamento o 29 de xuño de 2005. A Lei Orgánica contra a Violencia de Xénero 1/2004 aprobou a creación de órganos xudiciais especializados en violencia sobre a muller. Os xulgados de Violencia sobre a Muller tramitan todos os asuntos, procedementos e recursos que marca esta lei.

A Lei integral contra a Violencia de Xénero dispón que en cada partido xudicial exista, como mínimo, un órgano xudicial que asuma as competencias propias destes xulgados de xeito que se garanta a todas as vítimas unha resposta xudicial especializada. 

O ámbito e competencias deste tipo de Xulgados vén regulado nos artigos 87 bis e 87 ter da LOPX.