A Sala do Social do Tribunal Superior de Xustiza de Galicia (TSXG) avala o dereito dunha traballadora en excedencia por coidado de fillo despedida doutro emprego temporal a cobrar el paro, pois entende que exerce o seu dereito á conciliación ao non reincorporarse á primeira empresa, da que está en excedencia, como pretendía o Servizo Público de Emprego Estatal (SEPE).  Desta forma, rexeitou o recurso interposto polo SEPE contra a sentenza emitida en primeira instancia polo Xulgado do Social número 6 da Coruña.

Na resolución, o tribunal explica que a traballadora, cando se atopaba exercendo o seu dereito a excedencia para o coidado de fillo, desde o 28 de outubro de 2022, iniciou unha relación laboral con outra empresa de traballo temporal, a cal lle extinguiu o seu contrato o 27 de xuño de 2023. Foi entón, segundo relata a Sala, cando solicitou as prestacións por desemprego que lle denegaron.

Con todo, o TSXG, do mesmo xeito que o xulgado de primeira instancia, determina que ten dereito a cobrar o paro porque “se atopa en situación legal de desemprego, en atención ao emprego conseguido a través dunha empresa de traballo temporal mentres se atopaba en excedencia para o coidado do seu fillo noutra empresa, pois viu extinguido ese emprego por causa allea á súa vontade”. O alto tribunal galego advirte que no ordenamento xurídico laboral “nada impide o traballo dunha persoa traballadora en situación de excedencia para o coidado de menor, ou de persoas maiores, salvo, naturalmente, se ese traballo supón concorrencia desleal coa empresa”.

Ademais, recalca que “non é incompatible coa propia finalidade de coidado da excedencia, pois se pode tratar dun traballo máis facilmente compatible co coidado, pola súa duración, pola súa xornada, pola súa flexibilidade, pola proximidade ou por outras múltiples razóns lexítimas, ao que a persoa traballadora accede seguramente para cubrir, cando menos en parte, as carencias económicas nas que a some a excedencia que, por ser situación suspensiva, determina a ausencia de salario e, con independencia mesmo das consideracións económicas, no exercicio da súa liberdade persoal para manterse vinculada co mercado de traballo”.

Os maxistrados destacan que a admisión da interpretación da entidade xestora “supoñería laminar o dereito á conciliación da traballadora, pois, se non segue as indicacións da entidade xestora en orde a reingresar na empresa, precisamente para poder seguir atendendo ao coidado do seu fillo, quedaría sen prestacións por desemprego”; e, no caso de que seguise as indicacións, “debería reingresar no posto de traballo e a empresa non llo podería negar baixo sanción de nulidade do rexeitamento, co cal tampouco accedería ás prestacións por desemprego por estar a traballar e seguiría tendo as dificultades para o coidado do seu fillo que tiña antes de solicitar a excedencia”.

Dereitos fundamentais

A Sala destaca que os dereitos de conciliación da vida familiar e laboral das persoas traballadoras son “de habitual exercicio feminino, como é o caso de autos”, polo que conclúe que o litixio “presenta unha dimensión constitucional que se concreta na afectación do artigo 14 da Constitución Española, en relación co artigo 18 (dereito á privacidade e a adoptar decisións lexítimas no ámbito da intimidade persoal e familiar) e co artigo 39 (protección da familia, haxa ou non matrimonio, e dos fillos, calquera que sexa a súa filiación)”.

Esa dimensión constitucional xa foi invocada -e validada pola sentenza de primeira instancia- pola traballadora para utilizar a modalidade procesual especial de tutela de dereitos fundamentais. O TSXG subliña que debe ser invocada “non só nesa proxección procesual, tamén nunha proxección sustantiva, pois a interpretación dada na sentenza de instancia -asumida polo alto tribunal galego- supón a solución máis acorde coa aplicación e interpretación da normativa en perspectiva de xénero, que se sustenta no artigo 4 da Lei Orgánica 3/2007, do 22 de marzo, para a igualdade efectiva de mulleres e homes, segundo o cal ‘a igualdade de trato e de oportunidades entre mulleres e homes é un principio informador do ordenamento xurídico e, como tal, integrarase e observarase na interpretación e aplicación das normas xurídicas´”. A sentenza non é firme, pois cabe presentar recurso ante o Tribunal Supremo.