O maxistrado do Tribunal Supremo Antonio del Moral García centrou o seu relatorio na Escola de Verán do Poder Xudicial en identificar algunhas tendencias na evolución do dereito penal a comezos deste século XXI e a súa plasmación no ordenamento punitivo español. “A irrupción da chamada postverdade e a forma de achegarse á realidade que rodea ese termo tamén ten a súa tradución no mundo do lexislador penal, no que as emocións, desprazando ao discurso racional, teñen un notable peso na conformación da lexislación penal”, explicou.

Para o relator, a idea do populismo punitivo e a progresiva expansión do dereito penal é un fenómeno moi presente na lexislación española dos últimos anos, “como demostran o endurecemento das penas, a inflación penal ou a aparición de novos delitos”. “Atopámonos ante un dereito penal simbólico que busca tranquilizar a unha opinión pública alarmada ou canalizar sentimentos máis que unha concreta eficacia da norma penal”, sostivo Del Moral, para quen “o traspaso progresivo da competencia sobre a lexislación penal a instancias supranacionales, unido á aceleración da evolución da sociedade, provoca inestabilidade na lexislación penal, sempre en cambio constante”.

O presidente da Audiencia Provincial de Cádiz, Manuel Estrella, analizou na súa intervención o funcionamento da cooperación xudicial internacional. Para Estrella, “no mundo globalizado que vivimos e cuns índices de criminalidade transfronteiriza enormes, é absolutamente imprescindible aprobar instrumentos de cooperación penal internacional”.

Puxo como exemplo os tratados da Unión Europea que permitiron que os xuíces de calquera Estado membro poiden requirir a intervención dun compañeiro doutro país. “Na Unión Europa esta cooperación funciona fantasticamente ben e deu uns resultados magníficos”, asegurou, á vez que reflexionou sobre a necesidade de desenvolver estes instrumentos noutros países, por exemplo Marrocos. “Aí dispoñemos dun maxistrado de ligazón, que facilita moito as cousas, pero o ideal sería poder dispoñer dun instrumento de cooperación directa”, indicou.

Estrella puntualizou, con todo, que “para que estas ferramentas funcionen correctamente, ten que haber unha harmonización das lexislacións e garantías no desenvolvemento do proceso”.